Krajem 14. i početkom 15. veka, u državi kneza Lazara i njegovog sina, despota Stefana, podizani su brojni manastiri, a kultura je doživela neobičan procvat. U to doba turska vojska nadirala je sa juga, nateravši srpske vladare da centar duhovnosti Srbije pomere na sever, u dolinu reke Morave. Tako su ovde nicali brojni manastiri u kojima su utočište našli kako vladari i običan svet tako i učeni ljudi iz pokorenih zemalja.
Izgrađen pored rečice Resave, manastir Manasija jedan je od poslednjih spomenika srpske srednjevekovne kulture. Podigao ga je srpski despot Stefan Lazarević u 15. veku. Kako bi zaštitio Manasiju od Turaka, oko manastira je sagradio velelepno utvpđenje sa jedanaest kula i rovom – što je predstavljalo vrhunac odbrambene arhitekture tog vremena.
Unutar manastira radila je i čuvena Resavska prepisivačka škola u kojoj su prepisivane crkvene knjige.
Manasijske freske su među najlepšim freskama moravske škole, a posebno se ističu prikazi ktitora manastira kao i monumentalno slikani sveti ratnici.
Zadužbina kneza Lazara iz 14. veka – manastir Ravanica – nekada je bio opasan snažnim zidinama, od kojih su danas ostale samo ruševine. Građevina s pet izrazitih kupola i osnovom koja spaja trolisnu osnovu i model upisanog krsta, bogato je ukrašena reljefnom plastikom s geometrijskim i floralnim dekorativnim elementima.
Deo fresaka u manastiru doslikan je nakon smrti njenog ktitora, a među brojnim freskama harmoničnih boja i svečanog izraza posebno se ističu predstave Hristovog stradanja i uskrsnuća.
Nedaleko od Ravanice nalazi se i Sisojevac, manji manastir iz 14. veka. Ovo neobično ime manastir je dobio po svom osnivaču monahu Sisoju koji je u ovoj crkvi i sahranjen. Na freskama unutar manastira oslikan je i lik monaha s modelom crkve u ruci. Spoljni deo crkve nekada je bio ukrašen slikama, a danas na fasadama možete videti vertikalne ukrase (lezene) povezane skladnim lukovima.
Najseverniji među manastirima moravske škole – manastir Gornjak, nalazi se u dolini reke Mlave i zadužbina je kneza Lazara. Osnovan je krajem 14. veka, a podaci pokazuju da se u njemu neprekidno živelo od osnivanja manastira do danas. Od originalnog manastira sačuvane su glavna crkva i kapela u pećini, dok su zvonik i trem kasnije dozidani.
Nedaleko od grada Kruševca nalazi se selo Naupara, s istoimenim manastirom i crkvom posvećenom Bogorodici. Prvobitno izgrađena u osmoj deceniji 14. veka, Naupara svoj današnji oblik dobija u 19. veku kada je rekonstruisana po nalogu srpskog kneza Miloša Obrenovića.
Prozori crkve ukrašeni su rozetama, a pažnju posetilaca posebno privlači velika rozeta koja se nadovezuje na simboličke prikaze 12 meseci.
Manastir Kalenić iz 15. veka zadužbina je činovnika na dvoru despota Stefana Lazarevića.
Spoljašnjost crkve estetski je izuzetno slikovita – zbog ritmično složenih belih blokova kamena i crvene opeke, dok centralna kupola izgledom podseća na šahovsku tablu s nizom tamnih i svetlih polja.
Prepletene trake s ljiljanima i palmetama dominiraju spoljnom dekoracijom, dok iznad prozora i portala možete videti prikaze ptica, grifona, lavova...
Čuveni srpski arhitekta Rade Neimar, o kome su ispevane i narodne pesme, podigao je Ljubostinju kao zadužbinu kneginje Milice. Kao i mnogi drugi moravski spomenici, i Ljubostinja je više puta rušena i obnavljana, da bi konačan izgled dobila sredinom 19. veka.
Fasadne dekoracije velike lepote, raspoređene po prozorima, okvirima portala i drugim delovima crkve, sastoje se od komplikovanih prepletenih elemenata, geometrijskih i cvetnih figura.
