Rimski car Justinijan I, rođen na jugu Srbije, poželeo je da u rodnom kraju podigne grad koji će nositi njegovo ime. Tako je u 6. veku nove ere nastao Justinijana Prima, jedan od najznačajnijih vizantijskih gradova na Balkanu. Poznat i kao Caričin grad, po obližnjoj reci Caričini, izgrađen je na stepenastom platou na ušću dveju reka.
Grad Justinijana Prima leži na blagim padinama koje se spuštaju od planine Radan ka Leskovačkoj kotlini, na mestu van glavnih putnih tokova. Ostaci čak deset ranohrišćanskih crkava (bazilika) pronađeni širom lokaliteta, potvrđuju status Caričinog grada kao crkvenog središta celog severnog Ilirika. Obilazak lokaliteta opasanog zidinama, provešće vas kroz tri celine: Akropolj, Gornji i Donji grad.
Na Akropolju, delu koji je prvi sagrađen, videćete ostatke velike episkopske bazilike i episkopske palate. Odmah iza crkve nalaze se i ostaci velikog bazena uklesani u kamenu, koji se punio vodom uz pomoć 16 kilometara dugog akvadukta koji je sezao do Petrove gore. Na kružnom forumu ispod ovog kompleksa, nekada je stajao monumentalni pozlaćeni kip osnivača grada. Sada u ovom delu stoje ostaci crkve s mozaikom u devet nijansi. Ostaci bazilike u Donjem gradu ukrašeni su monogramom cara Justinijana. Nedaleko od zidina Caričinog grada nalaze se i ostaci rimskih termi.
Za početak kraja moći Caričinog grada uzima se 615. godina. Podstaknuto čestim upadima Avara i Slovena, lokalno stanovništvo sve više napušta grad. Veruje se da je ili požar ili neprijateljsko presecanje vodovoda u vreme čestih opsada, nagnalo u beg i poslednje stanovnike ovog nekada moćnog grada.
Ostaci bedema i ulica s porticima, brojne bazilike i javne i privatne građevine, sa sistemima za vodosnabdevanje, bazenima i termama slikovito će vam dočarati ondašnji izgled raskošnog grada, koji je nekada davno predstavljao jedan od najvećih dometa civilizacije nastale na grčko-rimskim tekovinama.
