Rimski spomenici izloženi u lapidarijumu u Velikom barutnom magacinu (Beogradska tvrđava, Donji grad), u sastavu stalne postavke Narodnog muzeja u Beogradu, pripadaju Zbirci antičkih i srednjovekovnih epigrafskih i anepigrafskih spomenika.
Ovaj redak i raznovrstan fond, najstariji i najbrojniji ove vrste u Srbiji, prikupljan je od osnivanja Muzeja 1844. godine. Izloženi sarkofazi, nadgrobni spomenici, žrtvenici, počasni spomenik, baza sa spiskom veterana, natpisi sa građevina i elementi dekorativne plastike, najvećim delom su otkriveni u Beogradu (Singidunum).
Izvestan broj potiče sa lokaliteta na Kosmaju, u Kostolcu (Viminacium), Sremskoj Mitrovici (Sirmium), kao i sa drugih nalazišta u Srbiji, dok pojedini potiču iz Albanije. Svi pripadaju hronološkom rasponu od I do IV veka.
U Narodnom muzeju u Beogradu su od sedamdesetih godina prošlog veka izvođeni konzervatorsko – restauratorski radovi na spomenicima iz ovog fonda. O značaju tih procesa, koji se odvijaju uglavnom u konzervatorsko-restauratorskim ateljeima i laboratorijama Muzeja, retko se govori, a procesi za publiku ostaju nevidljivi. Dokumentarna izložba Novi sjaj rimskih spomenika. Konzervacija i restauracija rimskih spomenika iz lapidarijuma Narodnog muzeja u Beogradu prikazuje izbor kompleksnih i zahtevnih konzervatorsko-restauratorskih tretmana, izvedenih od 2006. do 2008. i od 2011. godine do danas, na nadgrobnim spomenicima i sarkofazima izloženim u Velikom barutnom magacinu.
Radovima je do početka prošle decenije rukovodio Slobodan Savić, konzervator savetnik. Autori ove izložbe: Veselinka Ninković, muzejski savetnik i kustos Zbirke i konzervatori Mina Jović i Marko Stamenković, imali su za cilj da širu javnost upoznaju s nizom postupaka i intervencija na muzejskim predmetima iz lapidarijuma, koji je bio idealno mesto za rad sa teškim i velikim spomenicima od kamena, kao što su sarkofazi.
Rimski figuralni sarkofazi iz II–III veka, s predstavama u visokom reljefu, po stilu i kvalitetu izrade čine dela izuzetne umetničke i zanatske vrednosti. Složeniradovina njima bili su uslovljeni zatečenim stanjem, a u pronalaženju najadekvatnijih metoda i za kulturna dobra najboljih rešenja, pred stručnjacima je bio dvostruki zahtev, estetski i istorijski. Zahvaljujući višegodišnjim konzervatorsko-restauratorskim radovima na kamenim spomenicima, od kojih su pojedini predstavljeni na izložbi, u mogućnosti smo da muzejski predmet sagledamo i publici prikažemo u njegovoj celovitoj formi i punom estetskom izrazu.