Povodom 120 godina od rođenja istaknutog jugoslovenskog umetnika Đorđa Andrejevića Kuna u Muzeju Jugoslavije će se od 10. jula prikazivati izložba "Kun: Sloboda, Emancipacija, Obrazovanje, Rad!". Pored Kunovih radova i prateće dokumentarne građe na izložbi će biti prikazan i mural umetnice Hristine Ivanovske inspirisan Kunovom Skicom za spomenik u Ivanjici. Ova postavka deo je retrospektivne izložbe Kun: umetnik, radnik, borac realizovane u Galeriji SANU, koju su zajednički organizovali Galerija SANU, Muzej Jugoslavije i Muzej savremene umetnosti iz Beograda.
Monumentalna Skica za spomenik u Ivanjici iz 1952. godine, restaurirana 2024. godine, deo je fonda Muzeja Jugoslavije i ovom prilikom prvi put se izlaže. Reč je o finalnoj skici za spomen-mozaik Ustanak, koji je Kun realizovao u stilu jugoslovenskog borbenog i socijalističkog realizma, a posvećen je palim borcima Narodnoosloboličke borbe. Pored mozaika Kun je autor i arhitektonskog rešenja spomenika, koji je otkriven na Dan ustanka 7. jula 1957. godine.
U kontekstu kontinuirane saradnje Muzeja Jugoslavije sa savremenim umetnicima i umetnicama na ovoj izložbi Kunova monumentalna Skica za spomenik u Ivanjici predstavljena je u direktnom dijalogu s namenski produciranim muralom autorke Hristine Ivanoske pod nazivom Sloboda, Emancipacija, Obrazovanje, Rad! Reči iz naziva murala ispisane su slovima ćirilične tipografije koju je osmislila sama umetnica, koje ujedno jasno reaktiviraju noseće ideje emancipatornih promena za koje se Kun borio s mnogim umetnicima i revolucionarima u predratnom, ratnom i poratnom periodu. Ovakvi ”umetnički dijalozi” omogućuju direktno preispitivanje odnosa između savremenosti i istorije, umetnosti i politike, kao i mogućih kontinuiteta angažovanog kritičkog i umetničkog delovanja, te najzad uloge muzeja i javnih institucija u stvaranju platformi za prenos i promišljanje srodnih praksi i iskustava.
Pored Skice i murala na izložbi u zgradi Muzeja 25. maj biće izloženo i 20 Kunovih grafika iz mape Partizani, kao i fotografije iz porodične arhive. Muzej Jugoslavije poseduje najbrojniju i najraznovrsniju kolekciju Kunovih radova uključujući dela vizuelnih i primenjenih umetnosti, a neka od njih mogu se videti na stalnoj postavci Muzeja.
Izložba će biti otvorena do 8. septembra 2024. godine.
Hristina Ivanoska u svojim istraživanjima i umetničkoj praksi bavi se pitanjima potiskivanjaa, kontrole i izgradnje kolektivnog pamćenja prvenstveno ženskih strategija otpora i politika. Često radi interdisciplinarno, kritički istražujući iskustva današnjih društvenih i političkih sistema i njihov odnos prema istoriji i teoriji. Uvažava rukotvorine, graviranje, vez, tkanje, grnčarstvo i prošivanje, kao medije političke i društvene vrednosti i kao predstave individualne borbe i ograničenja. Ivanoska je izlagala u galeriji Zilberman u Berlinu; Budapest galeriji u Budimpešti; +MSUM u Ljubljani; Manifesta 14 u Prištini; Kunstlerhaus u Beču; Ludvig muzeju u Budimpešti; MOMus u Solunu; na Drugom bijenalu Autostrada u Prizrenu; NjUK galeriji u Beču; MSU u Zagrebu; Muzeju skulpture – Palata Krolikarnia u Varšavi; Istraživačkom paviljonu na 57. bijenalu u Veneciji; MSU u Skopju; MUMOK u Beču; Kunstlerhaus u Gracu i na brojnim drugim izložbama. Ivanoska je doktorand na Akademiji lepih umetnosti u Beču. Živi i radi u Skopju i Berlinu.
Tehnički saradnici na izradi murala bili su Iliana Petruševska (tehnički izgled) i Paint Kartel (izvedba).
Na restauraciji i konzervaciji Skice za spomenik u Ivanjici bili su angažovani Kristina Horjak, viša restauratorka, i Jovan Petronijević, MA konzervator i restaurator.
Kustoskinje izložbe: Ana Panić i Simona Ognjanović
Dizajn izložbene postavke: Mane Radmanović
Digitalna restauracija i obrada fotografija: Jovana Stojadinović