Istraživački projekat revitalizacije sela Gostuša na Staroj planini, dobitnik je prestižne Nagrade Evropske unije i „Evropa Nostre za nasleđe 2016“.
28 laureata iz 16 zemalja nagrađeno je za vanredna dostignuća u oblasti konzervacije, istraživanja, posvećene službe, edukacije, treninga i podizanja svesti o značaju kulturnog nasleđa. Nezavisni stručni žiri pregledao je 187 aplikacija iz 36 zemalja Evrope i odabrao 28 pobednika. Među pobednicima ove godine nalazi se i istraživački projekat iz Srbije, Studija zaštite sela Gostuša u opštini Pirot, rađena od strane arhitekata-konzervatora Zavoda za zaštitu spomenika kulture u Nišu.
“Studija zaštite ugroženog narodnog graditeljstva u ovom malom, ali jedinstvenom selu, predstavlja dokaz da posao može da se obavi uz primenu visokih standarda zaštite, zahvaljujući čvrstoj posvećenosti i odlučnosti, uprkos ograničenim sredstvima. Istraživanje u svrhu konzervacije je bilo izrazito temeljito i sprovedeno je sa jasnim akcionim planom i vizijom”, napisao je član žirija o studiji zaštite sela Gostuša. “Namera tima da nekadašnje javne zgrade privede novoj nameni kulturnih centara, koji će potencijalno pospešiti razvoj turizma u ovoj oblasti i doprineti revitalizaciji sela, predstavlja izuzetan aspekat ovog projekta”.
Projekti koje je žiri odabrao, a među kojima je ovaj iz Srbije, odlični su primeri kreativnosti, inovacije, održivog razvoja i društvene participacije u oblasti nasleđa u Evropi. Među inicijativama nagrađenim 2016. su i:
- Obnova pešačke rute građene na strmim obroncima kanjona koja danas omogućava posetu ovoj prirodnoj lepoti (Španija);
- Digitizacija gotovo 9 miliona životinjskih, biljnih i geoloških vrsta, širom Evrope i šire, koji je od neizmernog značaja za istraživače (Holandija);
- Posvećenost zaposlenih nacionalnom muzeju kroz neplaćeni rad tokom 3 godine kako bi održali muzej otvorenim u teškim političkoj situaciji (Bosna i Hercegovina);
- Projekat podizanja svesti koji ohrabruje građane da “usvoje” spomenik od kulturnog I istorijskog značaja u svojoj zajednici, brinu o njemu i stave ga u upotrebu (Finska).
