Fenek

Bugün Sırbistan siyasi göçmenlerinin buluşma noktası haline gelen Fenek Manastırı, tarihteki ilk izlerini 16. yüzyılda göstermiş olmasına rağmen, iki yüzyıl kadar kendini saklamıştır. Manastır bugünkü görünümünü 18. yüzyılın sonunda yapılan büyük restorasyon çalışmalarına borçludur.

Kutsal Şehit Annesi Paraskeva'ya adanmış kilise, yarı dairesel sunak apsesi, dikdörtgen ana sütunları ve sekizgen bir kümbet ile tek bir nef binası olarak tasarlanmıştır. Cömertçe süslenmiş batı cephesi, barok tarzda inşa edilmiş üç katlı bir çan kulesi ile tamamlanmıştır.

Manastırın yakınında, efsaneye göre büyülü güçlere sahip bir şifa kuyusunun üzerine inşa edilmiş 1800'den kalma oval şekilli küçük bir şapel de vardır.

Rakovica

Belgrad'daki Rakovica cemaati, 16. yüzyılda inşa edilen isimsiz manastıra ev sahipliği yapmaktadır. Birçok kez yıkılıp yeniden inşa edilen manastır, bugünkü görünümünü Sırp kraliyet evi Obrenović'e borçludur.

Komutan Vasa Čarapić, General Milivoje Blaznavac ve Sırp Patriği Paul de dahil olmak üzere birçok ünlü Sırp, manastırın avlusuna gömülmüştür. Aynı zamanda burası Prens Miloš Obrenović'in küçük kardeşi Jevrem Obrenović'in aile mezarlığının da bulunduğu yerdir.

Pokajnica

Velika Plan kasabasından çok da uzak olmayan bir yerde, 1818'de inşa edilmiş Pokajnica Kilisesi (Tövbe Kilisesi) yer alır. Kurucusu Prens Vujica Vuličević, İlk Sırp ayaklanmasının isyancı lideri olan "kum" (sağdıç) Karađorđe'ye suikast planına katılmıştı. Daha sonra suçlu vicdanını rahatlatmak için de suikast mahallinin yakınlarına, tövbesinin bir sembolü olarak bu kiliseyi inşa etti.

Kilisenin yakınlarında meşe kalaslarından inşa edilmiş tuhaf bir ahşap ev, koni şeklinde yükselen ilginç bir çatı ile kaplıdır. Kilisenin kendisi dışında, ahşaptan yapılmış bir çan kulesi ve Velika Plana'da bir yatakhanesi bulunmaktadır.

Pribojska Banja Spa'daki Aziz Nicholas Kilisesi

Aziz Nicholas'a adanmış manastır kompleksi Aziz Nicholas Kilisesi, Aziz Elias Kilisesi ve daha küçük olan Yükseliş Kilisesi'nden oluşmaktadır. İki kubbeli ve geniş bir açık revak ile çapraz şekilli bir zemin planı üzerine inşa edilen Aziz Nicholas Kilisesi’nden ilk olarak 12. yüzyılda bahsedilmiştir.

Bugünkü Aziz Nikolaos Kilisesi 1329 yılında Sırp Kralı Stefan Dečanski tarafından inşa edilmiş ve bina Osmanlı Türkleri tarafından yıkıldıktan sonra 1570 civarında büyük bir restorasyon görmüştür. Birçok soylu ailenin fertleri burada yardımcılık yaparken, 14. ve 16. yüzyıllarda iki kat resmedilen freskler, bu manastırın yüzyıllar boyunca yaşadığı tahribatların ve restorasyonların ardı ardına gelmesine tanıklık etmektedir.

Mileševa

1963’te Avrupa’nın okyanus ötesine uyduyla gönderilen ilk görsel olan Beyaz Melek freskinin fotoğrafı, Mileševa'nın tüm dünyada meşhur olmasına neden oldu. Aynı sinyal, kısa bir süre sonra uzaya da gönderildi.

Mileševa Manastırı 13. yüzyılda Kral Vladislav Nemanjić tarafından yaptırıldı ve günümüze kadar da Sırp halkının önemli bir ruhani ve sanat merkezi olarak kaldı. Manastır, İlk Sırp başpiskopos Aziz Sava'nın kalıntılarının (mezarının) 1236'da Bulgaristan'daki Trnovo'dan Mileševa'ya nakledilmesinden sonra Sırplar arasında büyük popülerlik kazandı.

Tvrtko Kotromanić, Bosna ve Sırbistan'ın kralı olarak bu manastırın kubbesinin altında taçlandırıldı ve Stefan Vukčić Kosara 1446'da "Herceg" (Dük) unvanını yine burada aldı.

16. yüzyıllarda manastırda liturjik kitapları kopyalayan bir matbaa işletildi.

Kilise, Sırp sanatının başyapıtları parlak altın renkte bir fonla, dirilişi simgeleyen son derece canlı freskler ile süslenmiştir.

Beyaz Melek dışında, Mileševa'yı ziyaret edenler, Nemanjić'in egemen hanedanlığını tasvir eden freskler tarafından karşılanırlar. Bu da sanat eserleri ve tarihi kanıt olarak eşit derecede ilgilidir.

Kuršumlija'daki Aziz Nicholas Manastırı

Kuršumlija'daki Aziz Nicholas'a adanmış manastır, kendi ortografi okuluna sahip ilk Sırp manastırıdır.
12. yüzyıla ait bu tapınak, manastırın bir bölümünü buranın hamisi için mezar yeri olarak belirleyen Büyük Prens Stefan Nemanja tarafından yaptırılmıştır. Oğlu Stefan Prvovenčani, dış narteksi iki kule ve aralarına çatılmış revakla inşa etmiştir ancak bugün sadece kilisenin orta kısmı ve kulelerden biri ayaktadır. İlginçtir ki, Sırp Ortodoks Kilisesi 12. yüzyılda bağımsızlığını kazandıktan sonra ilk inananlar burada kutsanmışlardır.

Poganovo

Güney Sırbistan'daki Poganovo Manastırı, 14. yüzyıldaki son Sırp soylulardan biri olan Konstantin Dragaš tarafından inşa edildi. Kırılmış taş ve kırmızı tuğladan inşa edilen bu yapı, kare şeklindeki tabandan kubbenin dairesel halkasına çarpıcı geçişiyle dikkat çeker. 15. yüzyıla kadar iyi korunmuş freskler Orta Çağ ustalarının becerilerinin seviyesini gösterirken, kubbenin önündeki geniş revakın 19. yüzyılda sonradan eklendiği bilinmektedir.

Prohor Pčinjski

4. Romen Diyojen, Bizans İmparatoru olacağını önceden haber veren azizi onurlandırmak için Prohor Pčinjski Manastırı’nı inşa etti. Orijinal 11. yüzyıl yapısı olan manastır Saygıdeğer Pčinjalı Prohor’un mezarının üzerine dikilmişti ancak o zamandan beri birkaç kez yıkıldı ve yeniden inşa edildi.
14. yüzyılda kilise, Kral Milutin tarafından yeniden inşa edilirken, günümüz çok kubbeli kilisesinin yapıldığı tarih 1898’dir.
Prohor Pčinjski'deki fresklerin çoğu 15. yüzyıla kadar uzanırken, manastırın güney tarafı, o zamanlar manastırın bir parçası olarak faaliyet gösteren resim atölyesinde eğitim almış fresk ressamları tarafından yapılan 16. yüzyıldan kalma zengin renkli fresklere sahiptir. Heybetli manastır kompleksinde iki yatakhane ve güzel bir şekilde dekore edilmiş, ideal bir piknik noktası olan ve bakımlı bir de bahçe bulunmaktadır.