Jastrebac Dağı, Avrupa'nın bu kesimindeki en kalın orman örtülerinden birine sahiptir ve aynı zamanda Tersiyer Dönemi kadar erken bir zamanda, denizden büyük bir ada olarak ortaya çıkan Sırbistan'ın en eski dağlarından biridir.
Efsaneye göre Jastrebac Dağı kalın ormanını ve adını, yuvasını inşa etmek için topladığı dallardan tüm alana tohum atan kuzeyli bir çakır kuşuna (Sırpça jastreb) borçludur. Bugüne kadar yamaçlarını süsleyen bitkilerin, çimlerin ve ağaçların hepsinin bu tohumlardan yayıldığına inanılmaktadır.
Sırbistan'ın eski başkenti Kruševac, arabayla 20 dakikalık kısa bir mesafededir. Dağ, yıl boyunca güneş ışığı alan iki zirvesi (Đulica ve Pogled) ile ziyaretçilerini ağırlar. Jastrebac’ın belirleyici fiziksel özelliği, insan yapımı bir rezervuara sahip geniş platosudur. Ilıman iklimi, temiz hava akımları ve çeşitli flora ve faunası sayesinde dağ, tatil ve dağcılık için geniş fırsatlar sunmaktadır.
Dağın manzarası yürüyüşçüler, bisikletçiler ve şehrin kalabalığından kaçmak isteyen herkes kadar diğer doğa severler için de eşit derecede davetkardır.
Doğa
Balkanlar’ın bu kesimindeki en kalın orman örtüsüne sahip dağ olan Jastrebac, birçok yaprak döken ve iğne yapraklı türe ev sahipliği yaparken, çayırları nadir ve endemik bitkilerle yemyeşildir. Burada Heldreich'in akçaağacı, ruscus, “common holly” ve Avrupa gürgeni gibi uluslararası öneme sahip türleri görebilirsiniz.
Jastrebac ayrıca güzel, kar beyazı kabuğuyla ayırt edilen bir tür olan geniş huş ağacı ormanlarına sahip birkaç Sırp dağından biridir. Sırbistan, bu dağın amblemi haline gelen türün yok olmasını önlemek için onu koruma altındaki bir tür ilan etmiştir.
Dağın platolarında mantar ve otlar başta olmak üzere çeşitli orman bitkilerini de bulabilirsiniz. Bu, Jastrebac'ı sadece keşfetmek için değil, aynı zamanda “orman mücevherleri”ni toplamak için de mükemmel bir yer haline getirir.
Jastrebac ziyareti avcılıkla tamamlanır. Ormanlarında Kızılgeyik, domuz, tavşan, porsuk, sansar gibi hayvanlar bulunur. Kanatlı hayvanlar da aynı ölçüde çeşitlidir; gri balıkçıl, beyaz ve siyah leylek, sülün, keklik ve yeşilbaş sürülerine sıklıkla rastlanır.
Dağın zirvesinin yakınındaki insan yapımı göl, kristal berraklığındaki suyu ve etrafını saran el değmemiş doğasıyla yaz aylarında ziyaretçilerin ilgisini çeker. Ve suları oldukça bol olan Jastrebac’ın nehirlerinde ve akarsularında yengeç ve alabalık bile bulunabilir.
Aktiviteler
Dağın en güzel ve geniş kısmı olan Ravanište, Kruševac halkı için favori bir piknik noktasıdır. Dağın üst kısmı üç otele, birçok tatil evine, spor sahalarına ve insan yapımı bir göle ev sahipliği yapar. Göl hem berrak sularında yüzmek hem de kıyısında barbekü veya piknik keyfi yapmak için ideal bir yerdir.
Dağın zirveleri, çok sayıda akarsu ve kaynağın yakınlarında yer alan sık ormanlarında sunduğu yürüyüş fırsatı nedeniyle, dağcıları adeta bir mıknatıs gibi kendine çeker. En gözde yürüyüş parkurları sizi Bele stene (1257m), Stracimira (1390m) ve Maznice (1140m) gibi zirvelerin yanı sıra "Büyük çeşme" (Majorova česma) ve "İki küçük kız kardeş çeşmesi" (Dve sestrice) gibi dağ membalarına götürecektir.
Saint Paraskevi Kilisesi ve Orta Çağ Kalesi Gradac gibi tarihi simge yapılardan bazılarını ziyaret etmek için parkurlarda yürüyebilirsiniz. Kış aylarında konuklar, özellikle yeni başlayanlar için ideal olan telesiyeji ve 300 metrelik kayak pistini kullanabilirler.
Ekstrem spor tutkunları ise Jastrebac Dağcılık Kulübesi, dağın eteklerindeki Ribarska banja spa ve Toplica Nehri vadisindeki Svarča köyünü birbirine bağlayan “Jastrebac Üçgeni” adlı parkurda dağ bisikletlerine binmenin keyfini çıkarabilirler.
Görülecek Yerler
Dağın eteğinde, Sırp Kraliyet Evi Karađorđević’in favori sağlık beldesi olarak bilinen ve Sırbistan'ın en eski kaplıcalarından biri olan Ribarska Banja yer almaktadır. Ribarska Banja, Jastrebac’a yakınlığı nedeniyle, kendini spalarda şımartarak hafta sonlarını zenginleştirmek isteyen birçok insan tarafından ziyaret edilmektedir.
Orta Çağ'dan kalma Sırp başkenti Kruševac şehri de Jastrebac'ın yakınındadır. 13. yüzyılda ülkenin en önemli kararlarının alındığı şehir, o dönemden kalma iyi korunmuş simge yapıları içerir. Prens Lazar'ın ilk oğlunun doğumunu kutlamak için inşa edilen Orta Çağ kalesi ve Lazarica Kilisesi’nin kalıntılarının yer aldığı Lazarev Grad Arkeoloji Parkı, bu bölgenin en iyi korunmuş anıtlarıdır.
Sanatseverler, Kruševac'ta 20. yüzyılın en önemli sanatçılarından Milić of Mačva’nın eserlerini görebilirler. Ressam, canlı renklere sahip sürrealist resimleri nedeniyle “Sırp Dali” lakabını almıştır.
Şarap uzmanları, ülkenin en iyi şarap bölgelerinden biri olan ünlü Aleksandrovac Župa'yı ziyaret etmekten keyif alacaklardır. Yerel şarap mahzenlerinde Prokupac, Smederevka, Začika, Plovdina ve Tamjanika gibi yerli Sırp üzüm çeşitlerinden yapılmış şarapların tadına bakabilirsiniz. Aleksandrovac'tayken, bu bölgenin gelişimine tanıklık eden eserlerin sergilediği Bağcılık ve Şarap Müzesi'ni ziyaret etmeyi de unutmayın.
