Turistička Organizacija Srbije

Ana sayfa
/
Kultura
/
UNESCO
/
Somut Olmayan Kültürel Miras

Somut Olmayan Kültürel Miras

6 MIN

Bir ulusun kültürü arkeolojik eserler, sanat eserleri ve büyük mimari eserlerden oluşur. Bununla birlikte ritüeller, gelenekler, sözlü gelenekler ve dil gibi somut olmayan unsurları da vardır. Bu yaşayan kültürel miras çeşitliliği, insanın yaratıcılığını teşvik eder, korur ve geliştirir.

UNESCO, uluslararası somut olmayan kültürel mirası korumak ve daha görünür olmasını sağlamak için “İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Temsil Listesi”ni oluşturmuştur. Sırbistan, dünyanın en büyük somut olmayan kültürel miras örnekleri listesine “Slav” ve “Kolo” ile iki kez giriş yapmıştır.

Slava, Koruyucu Azizler Günü Kutlaması

Sırbistan’daki Ortodoks Hıristiyan ailelerin çoğu, koruyucuları ve refah sağlayıcıları olduklarına inanılan koruyucu azizlerinin onuruna Slava’yı kutlarlar.

Slava, ailenin, arkadaşların ve komşuların bir araya geldiği, kansız bir kurban verme ritüelidir. Bu günde aile Slava mumunu yakar, dualar okur ve “slavski kolač” olarak bilinen özel bir ekmeği keser. IS HS NI KA (Yunanca “İsa Mesih Victor”un kısaltması) harflerinin Kiril alfabesindeki karşılıkları ile basılan bu ritüel ekmeği şaraba batırılarak haç şeklinde kesilir ve dört şekilde kırıldıktan sonra koruyucu azize minnet ve dualar edilerek yukarı kaldırılır.

Ekmek, haşlanmış buğday ve şarap mesihin kanını ve vücudunu sembolize eder, ancak aynı zamanda doğurganlık ve refah anlamına da gelir. Bazı aileler ritüel ekmeklerini Slava’larının olduğu gün kiliseye götürürler veya ekmeği kesmek için bir rahibi evlerine davet ederler.

Temsil ettiği değerlere ek olarak Slava ritüeli, akrabaları ve toplumu bir araya getirmesiyle de bilinir. Sırplara ait bir ritüel olduğu bilinmesine rağmen, Slava, Sırbistan’daki diğer etnik kökenli aileler tarafından da uygulanır.

Kolo, Geleneksel Halk Dansları

Geleneksel bir Sırp halk dansı olan Kolo, Sırp ulusal kimliğinin ayırt edici bir özelliği olarak görülüyor. Sırbistan’daki hemen hemen herkes bu dansı bilir, diğer etnik ve dini topluluklar tarafından da oynanır.

Bir kolo başlatmak için, birkaç dansçı yarı dairesel, dairesel veya sarma şeklinde el ele verir ve birbirine bağlanarak ritmik adımlar atar. Dansa her zaman bir boru, gayda, akordeon, trompet veya elektronik orgla çalınan tempolu müzik eşlik eder.

Kolovođa (halaybaşı) olarak adlandırılan kolodaki ilk dansçı, dansın hızını belirler, diğer tüm dansçılar (bazen binlerce) tarafından takip edilir.

Dansa zaten kenetlenmiş olanlarla el ele tutuşarak istediğiniz zaman bir kolo’ya katılabilirsiniz. Bu durum dansı bağlanmak için ideal hale getirir ve topluluk duygusu oluşturmanıza yardımcı olur.

Zlakusa çömlekçiliği

Zlakusa çömlekçiliği, Batı Sırbistan’daki Zlakusa köyünde el çarkı kullanılarak yapılan bir zanaattır ve bu yetenek, Zlakusa’daki ailelerde nesiller boyunca devam etmektedir. El çarkı kullanımının yanı sıra, bu çömlekçiliğin en belirgin özelliği, yerel köylerden elde edilen kil ve öğütülmüş mineral kalsit karışımından yapılan malzemedir. Zlakusa çömlekçiliğinin geleneksel formları, farklı şekil ve boyutlarda, 1 litreden 100 litreye kadar değişen ve genellikle yemek pişirme ve fırınlama için kullanılan kaplardır.

Geleneksel Sırp erik içeceği slivovitz'in hazırlanması ve kullanımıyla ilgili toplumsal uygulamalar ve bilgi

Sırbistan’ın neredeyse tüm bölgelerinde slivovitz bulunur. Festivallerde, aile ve toplu buluşmalarda bulunabilir ve sağlığa ve refaha yapılan kadeh kaldırmalarında vazgeçilmez bir eşlikçidir.

Geleneksel Sırp erik içeceği slivovitz’in hazırlanması ve kullanımıyla ilgili toplumsal uygulamalar ve bilgi, evlerde geleneksel içecek olan erik rakısının hazırlanması için gereken bilgi ve beceriler bütününü oluşturur ve günlük uygulamalarda ve ritüellerde kullanılır. Bu aynı zamanda, belirli erik çeşitlerini yetiştirmek için gerekli olan bilgi, geleneksel yiyecekler ve bu kültürün ayrılmaz bir parçası olan, bakırcılık ve fıçıcılık ürünleri, ahşap mataralar gibi kullanışlı eşyaların üretimi için gerekli zanaat ve becerileri de kapsar. Bu rakı geleneksel tıpta da kullanılır. İnsanlar genellikle şifalı otlar veya meyveler ekleyerek, farklı lezzetlere ve özelliklere sahip bitkisel bir içki (“travarica”) yaparlar.

Kovačica naif resmi

Kovačica naif resmi, öncelikle Sırbistan’daki Slovak etnik topluluğuna mensup ressamların, özellikle Kovačica’da yaşayan ressamların bilgi ve becerilerini içerir. Halk yaratıcılığından etkilenen, kendi kendini yetiştirmiş bu ressamlar, halk yaşamı, kırsal alanlar ve günlük yaşam motifleri ile resim ve eşyalar yaparlar, ancak aynı zamanda bireyin ve toplumun doğa ve topluma karşı olan ilişkisini de yansıtırlar.

Kovačica resim sanatı, geçmişi, sokak hayatını, köy avlularını, tarlalardaki işleri, eski halı ve eşyaların bulunduğu köy odalarını tasvir eden nostaljik ve pastoral temalarla doludur; ayrıca portreler ve natürmort eserleri de içerir.

Eski kuşak ressamlar daha çok kırsal ve halk geleneklerinden motifler kullanırken, genç sanatçılar, daha şehirleşmiş bölgelerdeki hayatın etkisiyle eserlerinde modern motiflere yer vermektedirler.

Bununla birlikte, benzer temalara rağmen, tüm ressamlar motiflerine veya sanatsal ifadelerine kendine özgü bir özellik katmakta ve böylece resimlerini ve sanat eserlerini özgün ve tanınır kılmaktadırlar.