Izložbа „Glupi monohromi“ u beogradskoj Galeriji RIMA

Izložbom „Glupi monohromi“, koja se u beogradskoj Galeriji RIMA otvara u četvrtak 3. aprila u 19 časova, Žolt Kovač zaokružuje svoj višegodišnji rad na ciklusu naslovljenom „Glupe slike“.

Prvobitna serija slika po kojoj je celovit ciklus dobio ime nastala je 2008/2009. godine da bi se umetnik više od deceniju kasnije vratio istoj ideji, likovno i problemski je razradio u četiri serije slika nastalih između 2021 i 2023. godine – „Povratak glupih slika“, „Još povratka glupih slika“ i „Glupe slike 4: Deca glupih slika“. Peta i poslednja serija naslovljena „Glupi monohromi“ premijerno se predstavlja ovog aprila u Pariskoj 8.

Upotreba apstraktnog slikarskog modela karakteristična je za čitav ciklus „glupih slika“, da bi u seriji „Glupi monohromi“ on bio sveden do elementarnih plastičkih jedinica: jedna boja – odabrana iz palete komercijalnih boja u spreju, po čijim kataloškim imenima su slike dobile naslove; jedna vrsta forme – mrlja kao reprezent ekspresivne, „vruće” linije apstrakcije; jedan kompozicioni obrazac – raspored „rešetke” kao predstavnik geometrijske, „hladne” linije apstrakcije. Kovač strateški koristi formalan jezik apstrakcije, koji je u prošlosti imao najrelevantnije umetničke i kulturološke uloge – od osvajanja autonomije slikarstva do refleksija i učešća u društvenim promenam – da bi preispitao njegove pozicije u sasvim novoj društvenoj realnosti koja je lišena velikih ideologija, a specifična po konzumerističkom mentalitetu, sveopštoj inflaciji informacija, te banalizaciji sadržaja i iskustva. Uvodeći za svoje apstraktne slike pojam „glupog” umetnik, kako sam kaže, „naziva stvari pravim imenom” i time na duhovit način demistifikuje potencijale savremenog (apstraktnog) slikarstva za velike ideje i pretenciozne narative. Istovremeno, Kovač ovim razobličujućim stavom otvara mogućnost osvajanja nove slobode za savremenog slikara – da neopterećen (ne i neupoznat sa) iskustvima prošlosti može koristiti jezik apstrakcije u širokom rasponu od užitka slikanja do iskaza sopstvenih iskustava sveta.

Navodeći da su Kovačeve slike svojevrsni metaobjekti sa konceptualnim ishodištem, autorka teksta u katalogu izložbe, Nevena Martinović zaključuje da je „glupim slikama“ Kovač „gotovo dišanovski odbranio slobodu umetnikovog izbora da bude i javni intelektualac i kreator ’dobrog osećaja’ – da promišlja šire društvene kontekste kroz preispitivanje uloge i pozicije slikarstva, i da istovremeno samo želi da slika.“